Тыыл, үлэ ветераннара

Акулина Васильевна НИКОЛАЕВА,

Федот Федорович ИВАНОВ тустарынан

кыыстара Пустолякова Замира Федотовна:

Ийэм 1923 с. Ленинскэй оройуонун Дьиикимдэтигэр төрөөбүтэ. Аҕата Николаев Василий Николаевич (Ньукууһа Баһылайа) 30-ча ыанар ынахтаах, 100-тэн тахса сылгылаах баай киһи эбит (кэнники кулаактааһыҥҥа барбыт). Бииргэ төрөөбүттэр бэһиэлэр. 50-с сылларга ийэм ыйааҕа тардан Ньурбаттан Сунтаарга кэлэн аҕабар Иванов Федот Федоровичка кэргэн тахсар. Аҕам 1805 с. күһүн Сунтаар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Ыал буолан баран кинилэр Бордоҥ нэһилиэгин Улгумда учаастагар олохсуйбуттар. Бастаан уоллаах кыыс төрөөн төннүбүттэр.Ол кэнниттэн түөрт оҕоломммуттар. Ийэлээх аҕам Улгумданан, Нээлбиктэнэн сүөһү, сибиинньэ фермаларыгар үлэлээбиттэрэ, мин ол сирдэргэ олорорбутун өйдүүбүн. Хас да ыал буолан бииргэ олорорбут, ийэм ыанньыксыттыыра, сибиинньэлэри эмиэ көрөр этилэр. Аҕам сайынын оттуур, оттон кыһын ферма араас үлэлэриттэн соло буолбата.

Ийэм түргэн туттунуулаах, көрдөөхх-нардаах, элбэх дьонннуун алтыһар «норуот киһитэ» этэ. Нэһилиэк биир хомоҕой хоһоонннох оһуокайдьыта этэ. Ыллыырын олус сөбүлүүрэ. Оттон аҕам Сөдүөт Сүөдэрэбис төттөрүтүн саҥата-иҥэтэ суох, көнө майгылаах, дьоһуннаах, ыраас хааннаах киһи этэ. Кини уһанарын олус сөбүлүүрэ, оччолорго саҥа тутуллар Сардаҥаҕа элбэх ыал дьиэтин акылаатын түһэрсибитэ. Колхоз, совхоз булчуттарыгар туут хайыһардары оҥорон биэрэрэ, элбэх ыалга этажерканы (кинигэ уурар ыскаап) , иһит ыскаабын, ыскамыайканы уонна да атын наадалаах тэриллэри оҥортуура, өлбүттээхтэр хоруобу, киһи уҥуоҕун сакаастыыллара. Итини таһынан дьахталларга ынах муоһунан тараах оҥорон биэрэр этэ.Ол барыта былдьаһык буолааччы. Мин үспүн ааһан баран хаампыппын. Ону кыратык өйдүүбүн, аҕам хайатын сүгэ-көтөҕө сылдьыай, миэхэ хаампатым иһин маһынан түөрт көлүөһэлээх коляска оҥорбута уонна онно олордон оттууругар илдьэ барар этэ. Итини барытын илиитинэн оҥороро. Билигин араас уһанар инструмент баарыгар тиийбитэ буоллар төһө эрэ уһаныа эбитэ буолла. Кини 80-чатыгар диэри уһанарын бырахпатаҕа.

Ийэлээх аҕам олус иллээхтик олорбуттара, түөрт оҕоломмуттара: биир кыыс, үс уол. Мин Благовещенскайдааҕы тыа хаһаайыстыбатын институтун бүтэриэхпиттэн Хадан нэһилиэгэр ветеринарнай учаастак сэбиэдиссэйинэн үлэлии сылдьабын.Үс кыыс оҕолоохпут, икки кыыһы иитэ ылбыппыт, түөрт сиэннээхпит. Быраатым Виталий Федотович аҕатын курдук ууска сыһыаннаах, совхозка тутуу биригэдьииринэн өр сылларга үлэлээбитэ, үс оҕолоох. Валерий (игирэ аҥара) кыра эрдэҕиттэн инбэлиит. Ол эрээри оҕолорго олус сыстаҕас, кинини Сааба өтөҕүн оҕолоро сөбүлүүллэр, кинилэри хатааһылтар, балыктатар, илдьэ сылдьар буолааччы. Кыра уол Виктор эмиэ мындыр киһи. Хамнаһын мунньан араас техниканы атыылаһан орто ыал сиэринэн олорон ааспыта.

Ахтан-санаан аастахха Бордоҥ нэһилиэгин биир сэмэй ыалын олоҕо итинник.