Тыыл, үлэ ветерана

Анна Прокопьевна ПРОКОПЬЕВА туһунан

сиэнэ Емельянова Лидия Ивановна:

Аан дойдуну атыйахтаах уу курдук аймаабыт сэрии төһөлөөх элбэх ийэни хараҕын уутугар сууннарбыта, сүрэҕин хаанынан ытаппыта буолуой?! Сэрииттэн эргиллибэтэх, эргиллибит саллааттар ийэлэрэ эрэйдээхтэр, түүнү-күнү билбэккэ, барбыт уолаттарын солбуйан, үлэ ыараханын үлэлээн, оҕолорун сэрииттэн кэлэллэрин күүтээхтииллэрэ. Таҥараттан эрэ көрдөһөллөрө.

Ол хааннах сэрии саллааттарын ийэлэриттэн биирдэстэрэ мин эбэм Прокопьева Анна Прокопьевна Кини 1890 с. диэки Элгээйи нэһилиэгэр Тыһакыыс диэн сиргэ төрөөбүт гражданскай сэрии, советскай былаас, өлүү-сүтүү, аччыктааһын, сэрии ыар сылларын дьарамай анныгар сүкпүт күүстээх санаалаах саха дьахтара этэ.

Эбэм Аана эһэбиниин Емельянов Гаврил Ивановичтыын холбоһон сэттэ оҕоломмуттар:Марина, Иван, Петр, Елена, Никита, Прокопий, Анастасия. Петр уонна Елена эдэр саастарыгар ыалдьан өлбүттэр. Эһэм эрдэ өлөн, эбэм Аана биэс оҕотун кытта соҕотоҕун туран хаалбыта. Оҕолорун иитэр-аһатар туһуттан ыалларга иистэнэрэ, тирии имитэрэ. Ити курдук, араас үлэни үлэлээн,оҕолорун улаатыннартаабыт. Мин аҕам, эбэм улахан уола Уйбаан, ийэтигэр дьиэ ис-тас үлэтигэр көмөлөһөн улааппыт. Бу курдук олордохторуна, таайдара Хойгуо Уйбаан ыҥыртаан ылан, күүспүтүн холбоон бииргэ олоруоҕун диэн, 3-с Бордоҥҥо ыҥыртаабыт. 1928 с. 3-с Бордоҥ Арыылаах Маар диэн сиригэр көһөн кэлбиттэр. 1930 с. Сталин аатынан колхозка үлэлии киирбиттэр. Дьон-сэргэ турунан, саҥа дьоллоох олоххо олоруохпут диэн, тугу барытын умнан туран үлэлииллэрэ, оҕолорбут, сиэннэрбит барахсаттар үөрэнэн, үлэлээн олохпут өссө сайдыа диэн ыраланаллара. Ол ыраларын барытын кыырыктаах сэрии саҕаланан үрэйбитэ. Бу күнтэн ыла харах уулаах, өлүү-сүтүү эҥэрдээх ыарахан күннэр дьыллар сабардаан кэлбиттэрэ. Түүл-бит курдук олох саҕаламмыта.

Эбэм үс турбут уолаттарын ити сэрии алдьархайа тумнубатаҕа.1941 с. бастакы хомуурга улахан уола Уйбаан, мин аҕам, сэриигэ барбыта. Сэрии бүппүтүн кэнниттэн 1946 с. бэс ыйын 22 күнүгэр төрөөбүт дойдутугар эргиллэн кэлбитэ.

Орто уол Никита тимири оҥорор собуокка үлэлээбит, дойдутугар 1946 с. кэлбит. Кыра бырааттара Прокопий, 18 сааһын туолаат сэриигэ барбыта. Кини Чехословахияны, Венгрияны босхолуур сэриигэ сылдьыбыт, Берлин куоракка тиийэ сэриилэспиппит. Армияттан 1951 с. тиийэн кэлбит.

Эбэм Аана уолаттара сэриигэ баралларыгар улаханнык аймамматах сүрэҕэ-быара уолаттара төннөн кэлэллэрин билбитэ буолуо. Уолаттара сэрии толоонуттан тыыннаах эргиллэн кэлбиттэриттэн үөрэн, дьоллонон, үйэтэ уһаан сиэннэрин көрөн, бу олохтон 1965 с. барбыта.

Сэрии ыар сылларын санныларыгар сүкпүт, кыайыы туһугар олохторун, доруобуйаларын харыстаабакка үлэлээбит, уолаттарын эрэнэ кэтэспит күн-күбэй ийэлэр барахсаттарга махтал тылларбыт үйэлэри уҥуордаан, көлүөнэттэн көлүөнэҕэ тиийэ туруохтун!