Меню сайта
Погода
Погода республики
Наш опрос
Статистика
Онлайн всего: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Форма входа
Поиск
Внимание
Календарь
| « Октябрь 2023 » | ||||||
| Пн | Вт | Ср | Чт | Пт | Сб | Вс |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
Архив записей
Друзья сайта
Главная » 2023 » Октябрь » 4 » Федоров Валерий Дмитриевич
04:49 Федоров Валерий Дмитриевич |
 Үөрэммит, үлэлээбит оскуолам мин киэн туттуум Саха государственнай уверситетын бүтэрэн математика учуутала буолаары сырыттахпына Бордоҥ оскуолатын директора Василий Никитич оскуолаҕар учууталлыы бараҕын диэбитэ, онон 1973с. үөрэммит оскуолабар үлэбин саҕалаабытым. Ити кэмҥэ кабинетнай үөрэхтээһиҥҥэ киирии инники күөҥҥэ турара, онон кабинеттары оҥостуу, Саввинов Иван Иванович көмөтүнэн улахан шкаф стенкэлэри оҥоруу, оскуола иһин барытын обшивкалаабыппыт. Кабинеппар аһыллар иһигэр экраннаах доска оҥорбуппут, араас ТСО-лары туттан саҕалаабыппыт. Физика учуутала Карл Николаевичтыын Валентина Васильевна туттарыгар лингафоннай кабинет таҥмыппыт, киинэ көрдөрөр аппарат туруорбуппут, уруоктарга туһанан барбыта. Василий Никитич хаартыскаҕа түһэрэрбин хайгыы көрөн, оскуолаҕа сүрүн фотограф буолбутум, өссө киинэҕэ устарым, онтум билигин история буолан ютубка угуллан норуот сэргээн көрөр, уруккуну көрөн астыналлар. Эдэр киһи быһыытынан икки сайын пионерскай лааҕыр начальнигынан үлэлээбитим, манна паркаҕа, иккис сайыммытыгар кэргэмминээн Елена Петровналыын төрөөбүт дойдубар Тэҥкэҕэ, араас мероприялиялары, походтары ыытан оҕолор астынан, дуоһуйа сынньанан сайылаабыппыт. Директор Борис Егорович Герасимов, совхоз директора Петр Николаевич Степанов тэрийиилэринэн үөрэнээччилэри үлэҕэ иитиигэ сайын аайы тэриллэр үлэ-сынньалаҥ лааҕырга начальнигынан икки сайын Тэҥкэҕэ анаан тутуллубут корпуска, биир сайын бүгүйэххэ балаакканан сытан үлэлээбиппит. Тыа оҕолоро окко сыһыаннаах уонна от үүммүт сыла буолан бэриллибит былааннарбытын толорбуппут. Ону таһынан практикаҕа оҕолору салайан спортзалга хоно сытан Сунтарга хортуоска хостуурбут. Бастаан үлэлиир сылларбытыгар дуобат оонньуута наһаа азартаахтык ыытыллара. Соло буоллубут да мустан оонньоон күлэн-салан ардыгар дьээбэлэһэн дуобат мындыр оонньуутун баһылыырбыт. Виктор Николаевич уонна мин маастар буолбуппут, биһигини күн аайы оччолорго эрчийэллэрэ Василий Никитич, Николай Иннокентьевич, Карл Николаевич, Сантаев Егор Иванович, Евсеев Егор Григорьевич, Никифоров Потап Петрович, Уаров Илья Николаевич, Салдиграсов Роман Васильевич, Макаров Усман Афанасьевич уонна да баҕалаах элбэх буолааччы, дэлэҕэ да Бордоҥ дуобат уйата диэхтэрэ дуо. Оҕолорбут команданан, биирдиилээн күрэххэ призовой миэстэлэри ылаллара. Мин 1982с. Саха АССР норуоттарын IX спартакиадатыгар команданан күрэххэ бастакы дуоскаҕа бастаабытым, онон республика чемпиона буолбутум. 1979с. Саха сирин ДСО "Урожайыгар” иккис миэстэ буолбутум. 1982с. Саха сирин профсоюзтарын команданан күрэҕэр үһүс дуоскаҕа бастаабытым. Петров Виктор Николаевич, Иванов Егор Прокопьевич, Николаева Альбина Дмитриевна, Сидоров Валерий Ионович, Петров Владимир Николаевич уонна мин нэһилиэк чиэһин элбэхтэ көмүскээбиппит уонна куруутун бастыырбыт. Иванов Петр Николаевич, Петров Виктор Николаевич, Николаева Альбина Дмитриевна уонна мин улуус чиэһин элбэхтэ ситиһиилээхтик көмүскээн кэллэхпит. Кэлин балтым Альбина Дмитриевна Бордоҥ орто оскуола үөрэнээччилэрин анаан эрчитэлээн элбэх улахан ситиһиилэр кэлбиттэрэ, билигин үөрэнээччим Марина Аркадьевна эрчийэр.  Үөрэх систематыгар информатика предмета баар буолбута, мин 1987 сылтан ИПКРО-ҕа Иван Михайлович Прохоров салалтатынан үөрэнэн информатика учуутала буолбутум. "УКНЦ” кылаас туруоран, оҕолорбун үөрэтэн барбытым. Районо сэбиэдиссэйэ Илья Семенович үөрэнээччилэрим оҥорбут программаларын көрөн наһаа хайҕаабыта, ордук суол быраабылатын билэргин бэрибиэркэлиир программаны. Улууска үлэм опытын тарҕатар семинар оҥотторбута уонна "УКНЦ” кылаас биэрбитэ, семинары завуч Валентина Андреевна тэрийэн ыыппыта. 1999 с. саҥа "Пентиум” компьютердары директор Иван Васильевич булан кабинетка туруоран үлэбит саҥалыы саҕаламмыта, оскуолаҕа интернет киллэрбиппит, внутришкольнай сервер оҥорбуппут, материаллары барытын онно уган баран онтон туһанарбыт. Оскуола сайтын оҥорбуппут. Бэйэтэ бэрибиэркэлиир тестэри оҥорон укпуппут. Биир бастакыннан Саха төрүт культуратын учуутала Егор Григорьевич кабинетка киирэн компьютеры туһанан барбыта. Кинилиин көмөлөөн оҥорбут "Саха иһиттэрэ” диэн теспитин сэргээн ылан ИПКРО-ҕа туһаммыттара. Елена Петровна, Валентина Афанасьевна Бүлүүгэ информатизацияҕа аналлаах НПК-ҕа ситиһиилээхтик кыттыбыттара (2002с.).  Саҥа оскуолаҕа директор Руслан Алексеевич саҥа компьютернай кылаас ылбыта. ЭГЭ–ҕэ сүрүн болҕомтобун уурбутум. Информатика предметин талбыт үөрэнээччилэри кытта хас биирдии теманы үчүгэйдик билэллэрин курдук, араас задачалары интернеттэн булан дьарыгырбыппыт, ылбыт билиилэрин тест толотторон бэрибиэркэлиибин, инньэ гынан ЕГЭ буоларыгар бары сөптөөх билиини ылаллара. Дьолго бары "4” уонна "5” сыанаҕа туттарбыттара. Үрдүк бааллаахтар 80-тан тахса баалы ылбыттара. Үрдүк баалга туттарбыттара Николаев Гена, Краскова Надя, Омуков Андрей, Тихонова Юлия, Михайлов Сергей, Спирова Алина, Старостина Настя, Семенова Дария, Алексеева Дария, Омукова Алиса, Старостина Марина, Черепанов Григорий, Данилова Дайаана уо.д.а. Информатикаҕа ЕГЭ-ни туттарбыттар талбыт идэлэригэр киирэн, үөрэнэн бары үлэлии, үөрэнэ сылдьаллар. Оҕо интрэриэһин тардаары уонна билиитин хаҥатаары араас конкурустарга, НПК-ҕа уонна олимпиадаларга кыттан барбыппыт, элбэх дьарык, үлэ кэнниттэн ситиһиилэр кэлэн барбыттара. 2004 с. ИПРКО ректорын гранын уруһуй конкурсугар Иванова Лена, Николаева Анна, Краскова Сардана ылбыттара, Федорова Лена, Иванова Айта, Тихонова Катя, Михайлова Света, Егоров Витя призер буолбуттара.  2006 сыллаахха үөрэнээччилэр бүтүн Арассыыйатааҕы фестивалларыгар Антипина Валерия (тиэмэтэ «Решение уравнений»), Краскова Надежда (тиэмэтэ "База данных нашей школы”, биһиги оскуолабыт баазатын дааннайа ), Григорьев Владимир («Арассыыйа устуоруйата»), 2007 сыллаахха Федоров Дмитрий ("Математика уруогар космос түһэриилэрин туттуу”) кыттыбыттара. 11 кылаас үөрэнээччилэрэ Антипина Валерия, Краскова Надежда, Григорьев Владимир кыайан дипломунан наҕараадаламмыттара, онтон Федоров Дмитрий үһүс миэстэни ылан үөрүүтэ үрдээбитэ. АХШ-р 2006 сыллаахха Лилия Попова бириэмийэтигэр ыытыллыбыт эдэр худуоһунньуктар норуоттар икки ардыларынааҕы күрэхтэригэр Алиса Омукова уонна Юлия Тихонова компьютерга оҥорбут уруһуйдарынан кыттан биһирэммиттэрэ. Бу күрэххэ үөрэнээччим Маргарита Маратовна кыайыыны ситиспитэ. Үөрэтэр предметим олимпиадатыгар улууска сыл аайы үөрэнээччилэрим ситиһиилээхтик кыттан үөрдэллэрэ. Николаев Геннадий программированияҕа СӨ очнай олимпиадатыгар иккис буолбута. «Компьютерные технологии и творчество учащихся» республиканскай олимпиадаҕа «Web - дизайн» диэн номинацияҕа дуобат сайтын оҥорон иккис миэстэ буолбута. Тихонова Юлия «Компьютерные технологии и творчество учащихся» республиканскай олимпиадаҕа «Компьютерная графика» диэн номинацияҕа иккис миэстэ буолбута (2004с.). «Компьютеры, информатика, технологии» диэн Российскай конкурска 11 кылаастарга бастакы миэстэ буолбута (2009с.). Республикатааҕы «Инникигэ хардыы» научнай-практическай конференцияҕа Тихонова Даша «Барҕарыы» фонда махтал суругунан бэлиэтэммитэ (2000с.), Николаев Геннадий дипломант буолбута (2001с.), Омуков Андрей культура министерствотын бирииһин ылбыта (2005с.), сиэним Федорова Лена "ИКТ в развитии современного школьника" диэн дакылаатынан иккис миэстэ буолбута (2009с.). Бүтүн Арассыыйатаҕы информатизация кэнсиэпсийэтигэр олоҕуран орто оскуолаҕа сөптөөх Информатикаҕа уонна информационнай технологияҕа анаммыт бырагырааматын ФГҮөС ирдэбиллэригэр, информатика уонна ИКТ уопсай үөрэхтээһинин барыллаан бырагырааматыгар тирэҕирэн оҥорбутум. Программа икки сылга аналлаах. 10-с уонна 11-с кылаас үөрэнээччилэригэр туһуламмыт, нэдиэлэҕэ 4 чаас, уопсайа 280 чаастаах. Бырагыраама 11 араас салаалардаах. Үөрэх түмүгүнэн "ЭВМ оператора” диэн дастабырыанньа бэриллэр, элбэх үөрэнээччи онно үөрэнэн элбэҕи билбиттэрэ, сатаабыттара.  1999 сылтан интернет ситимин туттар кыах оҕолорго баар буолбута. Оскуолабыт сайта өрөспүүбүлүкэҕэ биир бастыҥ үлэлээҕэ. "Школьный сервер” диэни оҥорбутум, интернет бытаан буолан наадалаах материалы эрдэ онно хачайдаан угарым, онно хачайдаммыт сайт хаһан баҕарар аһыллара. Республикаҕа биир бастакыннан оҕо билиитин бэрибиэркэлиир тестери оҥорон укпутум, ол үөрэххэ наһаа туһалаабыта, россия атын школалара туһанабыт диэн махтанан суруйаллара, сахателеком үлэҕэ ыларыгар мин теспин аастахтарына үлэҕэ ылабыт диэн соһуппуттара. Ол курдук сайтка оскуола историятын, оскуола виртуальнай музейа, Аҕа дойду улуу сэриитин кыттыылаахтара, ытыктабыллаах бэтэрээннэр киллэриллибиттэрэ, билигин Бордоҥ, Тэҥкэ историятын салгыы киллэрэ сылдьабын. Интернети туһанан оҕолор, учууталлар ханна баҕарар үөрэнэр, араас конкурстарга, олимпиадаларга кыттар кыахтамыппыт. Ол курдук 2007 сыллаахха «Старт» өрөспүүбүлүкэтээҕи дистанционнай үөрэҕи ситиһиилээхтик 10 кылаас үөрэнээччилэрэ Омуков Андрей, Федоров Дмитрий, Омуков Роберт, Лукин Сергей бүтэрбиттэрэ. Бастакы республиканскай дистанционнай "январское совещание учителей Республики Саха (Якутия)” (2002с.), бастакы чат "Концепция обновления и развития национальной школы РС(Я): замыслы, достижения, возможности» (2001с.), 2001с. Россия атырдьах ыйынааҕы педсоветыгар "Авторский программно – методический комплекс – национальное достояние России” секцияҕа кыттан авторскай үлэлэрбин көрдөрөн, биһирэнэн диплом ылан турабын, 2005с. оскуола коллектива Саха сирин учууталларын атырдьах ыйынааҕы «Ресурсное обеспечение развития системы образования РС(Я)» мунньахтарыгар кыттыбыппыт, бастакы видеоконференция, онно барытыгар Бордоҥ оскуолата республикаҕа бастакынан кыттара. Ол курдук улуус оскуолатын директордарыгар ИПКРО-ну кытта видеоконференция оҥорбуппут. 2004 сыллаахха «Тыа оскуолатыгар профильнай үөрэхтээһин» диэн II өрөспүүбүлүкэтээҕи дистанционнай дьаарбаҥкаҕа «Веб-сайт» элективнай куурус бырагыраамата Үөрэх министиэристибэтин туоһу суругунан бэлиэтэммитэ. Бастакы өрөспүүбүлүкэтээҕи үөрэтэр-биллэрэр хайысхалаах WEB саайтар күрэхтэригэр Бордоҥ оскуолата «Үөрэтэр ис хоһоонноох бастыҥ саайт бырайыак» анал аатынан бэлиэтэммитэ. 2005 с. Учууталлар 11 съезтэригэр Елена Петровналыын кыттыбыппыт. Оскуолабыт үлэтинэн «Образование для всех: гарантия прав и свобод» диэн выставкаҕа «Использование информационно-коммуникационных технологий в учебном процессе и воспитательной работе в школе» номинацияҕа лауреат буолан үөрэн-көтөн кэлбиппит. 2005 с. Республика информатика учууталларыгар куйаар ситимин нөҥүө ыытыллыбыт олимпиадаҕа бастаабыппын киэн тутта ахтабын. Ити үлэлэргэ оскуола директордара Гуринов Иван Васильевич, Иванов Руслан Алексеевич оскуола завучтара Иванова Валентина Андреевна, Алексеева Мария Михайловна, Спирова Людмила Николаевна тэбис тэҥҥэ сылдьыһан, тэрийсэн элбэх республиканскай мероприятиялары ыыпыппыт. 2008 сыллаахха Намҥа ыыттыллытыт НПК-ҕа коллегарарбытыгар Никита Семенович, Харитина Николаевна дьиэлэригэр күндү ыалдьыт буолан мааныламмыппыт, ол НПК-ҕа Үлэбит түмүгүнэн Бордоҥ орто оскуолата «Лидер информатизации системы общего образования РС (Я)» буолбуппут. Бордоҥ оскуолата 2009 сылга Үөрэҕи сайыннарар уонна идэни үрдэтэр иниститут ресурснай киинэ буолбута. Онон региональнай семинары ИПКРО сүрүн үлэһитэ Коврова Сардаана Егоровна уонна ай-ти технология доцена Маркова Прасковья Валерьевна «Информационные технологии в обучении и воспитании в сельской школе» диэн темаҕа үрдүк таһымҥа ыыппыппыт, учууталлар үлэлэрин опытын тарҕаппыттара (2009с.). Бэйэлэрин үлэлэрин Федоров В.Д., Федорова Е.П., Петрова В.А., Михайлова М.М. уонна хас да учуутал көрдөрбүттэрэ. Үлэбитин отчуоттуу коллектив барыта Дьокуускай куоракка директор Иванов Р.А. салалтатынан сылдьан элбэҕи билэн-көрөн кэлбиппит. Үөрэнээччилэр элбэх чиҥ билиини ыллыннар диэн элбэх электроннай учебниктары, задачниктары уонна тестэри оҥорбутум, олортон россияҕа, саха сиригэр бигэргэтиллибит авторскай үлэлэрим бу бааллар: МО РФ и ОФАП Свидетельство об отраслевой регистрации разработки №3235 «Проверка вычислительных навыков» (2001г.), №5733 «Математика 5 класс» (2001г.), МО РС(Я) Сертификат за создания программы курса «Веб сайт» (2004г.), ИПКРО РС(Я) Сертификат за авторскую разработку «Тесты по информатике». Республикаҕа ыытыллыбыт конкуруска «Интерактивная доска инструмент для дистанционного обучения по Интернету» авторскай үлэм I степеннээх дипломунан бэлиэтэммитэ.   Кийиитэ Елена Петровна математика учуутала, күтүөтэ Яков Дмитриевич история учуутала, сиэнэ Туйаара Валерьевна математика учуутала, билигин программист, Прасковья Валерьевна ИРО и ПК ай-ти технология доцена, Евдокия Ивановна химия учуутала, Акулина Яковлевна саха тылын учуутала, уопсай педагогическай ыстааспыт 271 сыл. 2021c. сайын туттарбыт оскуолатын аттыгар аҕабытыгар Федоров Д.С. анаан бюст памятник туруордубут.   Федоров Валерий Дмитриевич- Саха Өрөспүүбүлэтин үтүөлээх учуутала, РСФСР норуотун үөрэҕириитин туйгуна, РФ үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, Россия президенын гранын хаһаайына, СӨ учуутталлар учуутала, "Учительская слава” бэлиэ хаһаайына, нуучча дуобатыгар ССРС спордун маастара, спорт сайдыытыгар үтүөлэрин иһин бочуотунай бэлиэ хаһаайына. |
|
|