Тыыл, үлэ ветераннара

Гаврил Семенович, Елена Алексеевна ЧЕРЕПАНОВТАР

тустарынан сиэннэрэ Черепанова Юлияна:

Мин эһэлээх эбэм иккиэн эт саастыылар, 1933 с. төрөөбүттэр. Эһэм аҕатын өттүнэн Ленскэй оройуонун Бэчинчэ диэн дэриэбинэттэн төрүттээх, онтон ийэтэ Ксенья өттүнэн Бордоҥ. Ийэтинэн эһэтэ Таала диэн сиргэ олорбут Күтэ диэн баай оҕонньор эбит. Ийэлээх аҕата ыал буолалларын сөбүлээбэккэ Күтэ оҕонньор үүртэлээбитигэр Ленскэй Бэчинчэтигэр баран олорон үс уол оҕоломмуттар эбит. Онтон төттөрү Бордоҥҥо кэлэн Кэрии диэн сиргэ олорбуттар. Кыра саастарыгар аҕалара эрдэ өлөн, сэрии саҕаланан аҥардас ийэҕэ иитиллэн кыра эрдэхтэриттэн үлэҕэ сыстаҕас, кыайыгас буола улааппыттар. Эһэм убайдарын кытары Марбаҕа хас да биэрэстэлээх сири сатыы хааман кэлэн үөрэнэллэр эбит. Онтон аһара ырааҕын иһин ийэлэрэ кыра уолун салгыы үөрэттэрбэтэх. Ол оннугар дьиэ таһыгар, хонууга, ойуурга үлэлиир эбит. Улахан убайа Сэмэн үөрэхтэнэн Сунтаарга СЭС начальнигынан үлэлээбитэ, Москваҕа нуучча кэргэннэнэн, соҕуруу олорон өлбүтэ. Кыргыттара иккиэн Черепановалар диэн биллэр ученайдар. Кыра убайа Ньукулай Бордоҥҥо олорон эмиэ ыал буолан, оҕолордонон баран эдэр сааһыгар өлөөхтөөбүтэ. Онтон мин эһэм кыра эрдэҕиттэн уонна сэрии кэмигэр улахан дьону кытта тэҥҥэ үлэлээбит, кыайыга-хотугас буолан сааһын тухары сылгыһытынан үлэлээбитэ. Өрүү ыраах тыаҕа колхоз, кэнники совхоз сылгыларын көрөрө, харайара, аһатара. Ханна сылгы ырыганнаабытын көрөн, үрдүгэр хоно сытан аһатан, атаҕар туруоран баран биирдэ кэлэрэ.

Онтон эбэм Елена Алексеевна ийэтэ Өлүөхүмэттэн төрүттээх Иванова Евдокия Ильинична. Сэрии сылларыгар хороччу улааппыт кыыс ийэтин уонна эдьиийин кытта Кэппэндээйигэ туус хостооһунугар үлэлээбитэ. Олус ыарахан усулуобуйаҕа олорбуттарын, үлэлээбиттэрин туһунан кэпсиирэ. Үчүгэй үлэтин иһин букатын оҕо сылдьан туус үлэтиттэн мэтээллээх кэлбит. Кыратыттан ыалдьар, илиитэ бааһырар буолан улахан үлэҕэ үлэлээбэтэх. Кини мин эһэм Гаврил Семеновичтыын ыал буолан алта оҕону төрөппүттэр. Оҕолоро бары араас идэлээх, үлэлээх дьон, бэйэлэрэ ыал эбэлэрэ, эһэлэрэ буолан олороллор.

Эбэлээх эһэм пенсияҕа тахсан баран Куруҥ Балаҕан диэн сиргэ сылгы-сүөһү көрөн олорбуттара. Онно олорон үүт-сүөгэй, куурусса ииттэн сымыыт бөҕөтүн оҕолоругар, сиэннэригэр ыытар этилэр. Сайын аайы элбэх буолан кинилэргэ баран оттуур, сир астыыр этибит. Мин кыра эрдэхпиттэн кинилэргэ улааппыт буолан кыһыннары сайыннары каникул буолла да Куруҥҥа баран сынньанан, эһэбин кытта сылгы аһатан, сүөһү көрсөн сайыны билбэккэ да аһарарым. Эһэм тыаҕа сылдьар буолан сүрдээх булчут этэ. Дьиэ кэргэнин бултаан аһатан, күндү түүлээҕин туттаран харчы гынар этэ. Эһэлээх эбэм элбэх сиэн, хос сиэн минньигэс сытын билэн, дьоллоохтук олорбуттара дии саныыбын. Билигин биһиги эбэбит да, эһэбит да өттүнэн аймахтарбытын кытта сибээспитин быспаппыт, сайын аайы кинилэр өтөхтөрүгэр баран оттуубут. Биһиги, кинилэр оҕолоро, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ, эбэлээх эһэбит ааттарын ааттата туруохпут.