Тыыл, үлэ ветерана

Марфа Афанасьевна ЕГОРОВА туһунан

кыыһа Петрова Валентина Степановна:

  Биһиги ийэбит  Егорова Марфа Афанасьевна, кыыһынан Степанова, 1925 сыллаахха төрөөбүтэ. Төрөппүттэрэ: аҕата Степанов Афанасий Гаврилович, ийэтэ Дария Кирилловна.  Бииргэ төрөөбүттэрэ түөртэр. Убайдара Алексей, Егор уонна эдьиийэ Мария.
  Улахан убайа Степанов Алексей Афанасьевич. 1917 с Улгумда5а төрөөбүт. 7 кылаастаах оскуоланы Тойбохойго бүтэрбит. Бухгалтер курсун бүтэрэн кассирдаабыт, бухгалтердаабыт уонна потребобщество председателинэн үлэлээбит. Хадаҥҥа, Тойбохойго, Бүлүүчээҥҥэ, Сунтаарга үлэлээбит. Сунтаарга олорон ыалдьан эрдэ өлбүт. Кэргэнэ Соловьева Марина Даниловна.  Соҕотох уоллара, Юрий Алексеевич Дьокуускайга олорор. Юстиция старшай советнига, полковник.
  Кыра убайа, Степанов Егор Афанасьевич.1922 с төрүөх. Кэргэнэ Мария Иевлевналыын 5 оҕолонон Тойбохойго олорбута. Оҕолоро Валерий, Виталий, Виссарион, Венера, Вилиандр. Бары араас идэлэнэн, оҕо - уруу тэнитэн  араас сирдэринэн олороллор.
Егор Афанасьевич уоттаах сэрии кыттыылааҕа.1946 сыллаахха этэҥҥэ сэрииттэн төннөн кэлбитэ. Бухгалтерынан үлэлээбитэ. Булчут бэрдэ этэ. Тойбохойтон атынан биһиэхэ Бордоҥҥо кэлэрэ. Оскуолаттан кэлэрбэр ата бааллан турарын көрөн, Дьөгүөр кэлбит эбит диэн үөрэрим. Биһиэхэ түүлээх, булт этиттэн кэһии аҕаларын өйдүүбүн.
 Эдьиийэ Омукова Мария Афанасьевна. 1918 с төрүөх . Омуков Николай Степановичка  кэргэн тахсан, элбэх оҕолонон Бордоҥҥо олорбута. Оҕолоро Анатолий, Светлана, Александр, Андрей, Лия. Кинилэр бары үтүө үлэһит буолбуттара. Маайа иистэнньэҥ талааннаах этэ. Фермаҕа ыанньыксытынан өр сылларга үлэлээбитэ. Кэлин балыыһаҕа оһох оттооччу этэ.
  Ийэлэрэ эрдэ өлөн бары үрүө - тараа иитиллибиттэр. Биһиги ийэбит  Евсеев Илья Абрамовичтаахха  иитиллибитим диэн кэпсиирэ. Аҕалара иккис кэргэнниттэн Зоя Афанасьевна диэн кыыстааҕа.1938 с төрөөбүт. Нам Аппаанытыгар олорбута. Потребкооперация, сцена ветерана.  Шахматка, дуобакка хараҕынан көрбөттөргө чемпион. Нам Аппаанытыгар 5 оҕолонон, элбэх сиэннэнэн, хос сиэннэнэн 83 сааһыгар диэри олорбута.
Ийэбин эдьиийим диэн уруурҕаһара, куоракка киирэн хонон, кэпсэтэн - ипсэтэн барааччы.
  Ийэбит сэрии саҕаланарыгар 16 саастаах эдэркээн кыыс оҕо этэ. Эрдэттэн бэйэтин бас билэ улааппыт буолан, туох да улэттэн толлубата.
 Холкуос араас улэтигэр сыратын биэрэн улэлээбитэ, окко, саhаан бэлэмигэр сылдьара, ыанньыксыттыыра. Буола хорутарга оҕус да сиэтэрим диэн кэпсиирэ биһиэхэ.
Сэрии аччык дьылларын этинэн-хаанынан билбитэ. Холкуос улэтигэр бэйэтин күүhэ - уоҕа тиийэринэн кыайыыны уһансыбыта. Кэлин "1941-1945 сс А5а дойду Улуу сэриитин кэмигэр килбиэннээх улэ иhин”  мэтээли туттарбыттара.
  Ийэбит  50-с сылларга Егоров Степан Афанасьевичка кэргэн тахсар. Үс оҕолонор- Юрий, Герман уонна кыралара мин. Аҕабын бу диэн өйдөөбөппүн. Биир саастаахпар ыалдьан суох буолбута.

  Биһиги Куруҥ Балаҕан диэн сиргэ олоро сылдьыбыппыт. Оруобуна суол кытыытыгар дьиэбит турара. Элбэх кэлэр- барар киhи тохтоон, чэйдээн, сынньанан ааспыт буолуохтаах. Онно дьиэбитигэр киинэҕэ көстөр курдук ойоҕоhунан эриллэр телефон баарын өйдүүбүн. Ынахтаах, кууруссалаах этибит. Үүт, суорат мэлдьи баар буолара. Уонна сохсо диэни иитэрэ ийэбит, кыра кыылларга. Ону көрсө барсарым. Тииҥ иҥин тубэспит буолааччы.
Валерий Дмитриевич ахтар: "Мааппалаах Тэҥкэҕэ олоро сылдьыбыттара. Кэлин "Куруҥ балаҕаҥҥа” олоро сырыттахтарына оскуола оҕолоро дьиэбитигэр сатыы баран иһэн, чээйдээн, аһаан сэниэ ылан дьиэбит диэки түһүнэн кээһэрбит. Оҕо буолан, үөрэнэн бүттүҥ да аанньа да аһаабакка дьиэҥ диэки хаама тураҕын. Ол иһин махтанан  отой бэйэбит дьоммут курдук саныыбыт”.
 Онон, ийэбит барахсан 1966 сыллаахтан үс кыра оҕолоох соҕотоҕун хаалар. Оччотооҕу кэминэн 12 солкуобай пенсия төлөнөр эбит. Бэйэтэ кыра - хара улэҕэ үлэлээн, кэлин ыарытыйан инбэлииккэ тахсыбыта.
 1969 сыллаахха Тэҥкэҕэ Николаева Марфа Васильевналаахха дьуккаахтаһан кыстаабыт эбиппит. Ийэбит муоста сууйааччыннан үлэлээбит. Убайым Герман 3 кылааска Галина Гаврильевна диэн учууталга үөрэммит.

Ийэбит иистэнэрин сөбүлүүрэ. Элбэх этэрбэс, бэргэһэ тикпитэ. Мин саамай учугэй куобах бэргэһэлээх уонна унтуулаах буоларым. Кыыһым диэн маанылаан таҥыннарара. Наһаа минньигэс лэппиэскэ буhарара. Алаадьытын, күөрчэҕин мэлдьи тото-хана сиирбит. Хойукка диэри ынах - сүөhу тутара.
Соло булла да өтөҕөр Куруҥ Бала5аҥҥа биhигини илдьэ сир астыы барарбыт. Куруҥ Балаҕанын мэлдьи саныыра - ахтара. Онно тиийдэр эрэ сүүрэн хаалар, сиппэккин кинини. 

   Улахан уола, убайым  Юрий Степанович Hовосибирскайдааҕы тыа хааайыстыбатын институтун бүтэрэн үрдүк үөрэхтэнэн, төрөөбүт дойдутугар кэлэн үлэлээбитэ. Инженер механиктан улахан салайааччыга тиийэ үүммүтэ. Ыал буолан, Зинаида Петровналыын 7 оҕоломмуттара. Убайым эмискэ ыалдьан эрдэ суох буолбута. Билигин оҕолоро, сиэннэрэ кини аатын ааттата сылдьаллар.

   Кыра убайым, Герман Степанович, армияҕа сулууспалаан кэлэн баран, Бордоҥ совхоз эстиэр диэри механизаторынан таһаарыылаахтык үлэлээбитэ.  Дьокуускайга орто анал үөрэххэ үөрэнэн юрист идэтин ылбыта. Билигин Бордоҥҥо баһаарынай сулууспаҕа кыһамньылаахтык үлэлии сылдьар.
Убайдарым эрдэ үлэһит буоланнар студенныыр сылларбар күүс - көмө буолбуттара. Кинилэргэ махталым муҥура суох.

 Мин бэйэм быраас идэлээхпин. Кемероватааҕы медицинскэй институту бүтэрбитим. Кэргэним, Алексей Никитич, инженер үөрэхтээх, Тыа хаһаайыстыбатын туйгуна.  Кыыспыт Марлена омук тылын учуутала. Уолбут Никита Дьокуускайдааҕы пединститут 2 курс устудьуона.
 Биһиги ийэбит хоhуун санаалаах, соҕото5ун кэриэтэ оҕолорун атаҕар туруортаан, үөрэхтээн, ыал оҥортоон, элбэх сиэннэнэн, хос сиэннэнэн дьоллоохтук олорбута. 86 сааһыгар  ыарыыттан Дьокуускайга, биhиэхэ олорон кун сириттэн барбыта.
  Ийэбит  үтүө санаата, олоххо дьулуурдааҕа, оҕолоругар таптала, кыhамньыта биhиэхэ, сиэннэригэр холобур буолар, сүрэхпитигэр сүппэт өйдөбүл буолан хаалар.