Ксения Ивановна ПЕТРОВА

тыыл, үлэ бэтэрээнэ

 «Нуучча эмээхсинэ»- норуокка биллэр эбээбит туһунан.

  Биһиги эбээбит Петрова Ксения Ивановна оҕо сааһа уонна эдэр сааһа Бүлүү эбэ маанылаах, бүтэй чуумпу кытылыгар турар, кэрэ айылҕатынан, үтүө үлэһит дьоннорунан биллэр Тэҥкэҕэ ааспыта.

1881 сыллаах төрүөх. Кини аҕата Саха сиригэр ссылкаҕа кэлбит черкес омук киһитэ. Ийэтэ кыра көрүҥнээх, саха дьахтара этэ. Онтон эбээбит көрүҥүнэн улахан, бөдөҥ көрүҥнээх, улахан муруннаах, нууччалыы хааннаах бааөһынай эмээхсин этэ.

Эбээбитин дьон "Нуучча эмээхсинэ” диэн таптаан ааттыыллара. Кини бииргэ төрөөбүттэр 11-дэр эбит. Кыраларыгар өлбүттэр. Бордоҥҥо олорбут Прокопий диэн бырааттааҕа.Эмиэ сырдык киһи этэ. Биһиэхэ Куокунуга кэлэн хонон өрөөн барааччы. Ону кытта куобах Сүөдэр диэн бырааттаҕа эбитэ үһү. Ол киһи сэриигэ барбакка, дезертиирдээн саһа сылдьыбыт. Кэргэннэммит эрээри оҕото суоҕа үһү. Эбээбит ийэлээх аҕата  Тэҥкэҕэ көмүллүбүттэрэ.

 Эбээбит үс кыыс оҕолоох (Татыйыына, Даша, Мотя) огдообо киһиэхэ Маппый ууска кэргэн тахсан 5 оҕоломмуттара. Тойбохойго көһөн кэлэн олорбуттара. Биһиги эһээбит Маппый тимир ууһа буоларын туһунан ийэбититтэн истэр этибит. Кини оҥорбут малларын эбээбит арыыга, бурдукка атастаһар эбит. Ол оноһуктара билигин да  Тойбохой ыалларыгар баалларын билэбит. Кини тимиринэн оҥорбут оҥоһуктара  туспа буочардааҕа үһү. Ол курдук сылабаар, өтүүк, таҕаан да буоллун барыта оһуордаах буолара үһү. Эһэм Маппыйтан Ульяна, Николай, Марфа диэн оҕоломмута уонна үйэтин тухары  фермаҕа үлэлээн пенсияҕа тахсыбыта.

Эбээбит барахсан 109 сааһыгар Тойбохойго кыра уолугар Ньукулайга  хараллан өлбүтэ. Сиэн бөҕөнү көрсөн харайсан олорбута. Кырдьар сааһыгар  икки хараҕа көрбөт этилэр, ол эрэн дьиэтин иһигэр барыны бары гынара. Дьонноро үлэттэн кэлэллэригэр итии чээйин өрөн бэлэмнээн олороро.

Улахан кыыһыттан Ульяна Матвеевнаттан  төрүттээх сыдьааннара  4 уол, 3 кыыс күн сирин көрбүппүт. Ийэбит кэргэнэ норуокка биллэр снайпер Егор Петров улахан уола Степан Егрович Петров.

Кинилиин Куокуну бөһүөлэгэр  олорбуттара. Миигин эбэм 8–ыс ыйдаахпыттан дьоммуттан ылан  көрөн-истэн ииппитэ, бүөбэйдээбитэ. Тойбохойго кыра уолугар Ньукулайга олорбуппут. Сайын аайы сайылыктарынан сылдьарбытын өйдүүбүн. Ийэлээх аҕам 3 сааспар миигин бэйэлэригэр ылбыттарыгар эбээбин суохтааммын ыалдьа сыспыппын өйдүүбүн.

Төрөппүттэрбит тыа хаһаайыстыбатын туруу үлэһит дьонноро этилэр. Биһигини бэйэлэрин холобурдарынан үлэнэн ииппиттэрэ. Үксүбүт оскуоланы бүтэрэн бараннар производствоҕа үлэлээбиттэрэ. Ол кэнниттэн  бары орто үөрэхтэнэн, үлэһит дьон буолан, ыал - уруу тэринэн, оҕо төрөтөн билигин бэйэбит сиэннэрдээх дьоммут. Кийиит, күтүөт Республика араас муннуктарыттан киирбиттэрэ. Уолаттар да күтүөттэр да бары  уран тарбах  маастардара уонна уустара.

Ийэбит оҕолоруттан улаханнара Александр Степанович Куокуну нэһилиэгэр баһылык солбуйааччыта. Кэргэнэ Елизавета Ивановналыын түөрт уол уонна биир кыыс оҕолоохтор. Александр улахан уола Денис Александрович айылҕаттан бэриллибит талааннаах мас ууһа. Хос эһээтэ Маппый уус талаана киниэхэ бэриллибит.
Александр Степанович үлэ уонна  муниципальной сулууспа бэтэрээнэ.
Кийииттэр Галина Васильевна уонна Зинаида Михайловна  тыа хаһаайыстыбатын туйгуннара.

 Мин, Зоя Степановна пенсияҕа олорор  да буоларбын сайын тигээйи иитэн аччыгый бизнеһынан дьарыктанабын. Кэргэним  Владислав Гаврильевичтыын  5 уолланан,1 кыыс оҕоломмуппут. Билигин бары ыаллар, оҕолордоохтор. Мирнэйинэн, куоратынан олороллор. Уолаттарым  Алроса компания тутаах үлэһиттэрэ.

Анатолий Степанович  лесхоз үлэһитэ. Кэргэнэ Нюрбаттан төрүттээх Галина Васильевна, тыа хаһаайыстыбатын  үлэһитэ, икки кыргыттардаахтар. Иккиэн культура эйгэтин үөрэҕин бүтэрэн үлэлии олороллор.

Никита Степанович оскуолаҕа маастар, кэргэнэ Зинаида Михайловналыын 3 уол оҕоломмуттара. Оҕолоро куоракка олороллор, ыаллар, үлэлээхтэр.

Антонина Степановна Сунтарга тыа хаһаайыстыбатын управлениетын специалиһа, кэргэнэ Савва Саввичтыын 1 уол, 2 кыыс оҕолоохтор.  Бары ыаллар.  Кэргэнэ Савва Саввич тутууннан дьарыктанар. Оҕолоро Сунтарынан, куоратынан олороллор, кыргыттара чааьынай бизнеһынан дьарыктаналлар.
Кириллина Антонина Степановна
-«Отличник бытового обслуживания РФ»
-«Отличник сельского хозяйства РСЯ»
-«За вклад развитие народного художественного творчества РСЯ»

Тамара Степановна 3 оҕолоох, билигин Намнааҕы "Түөлбэ” оҕо киинигэр эбии үөрэхтээһин педагога. Оҕолору өбүгэ төрүт үгэстэригэр үөрэтэр. Кэргэнэ Уваровскай Роман Константинович, МВД ветерана. Оҕолоро эмиэ ыаллар, куоракка олороллор, медик, финансист идэлээхтэр кыргыттара.

Егор Степанович идэтинэн суоппар. Кэргэнэ Ольга Петровна психолог, оҕо уһуйаанын иитээччитэ. Икки кыргыттардаахтар, идэлээх үлэһиттэр. Куоракка олороллор, ыаллар.

Өбүгэлэрбитин мэлдьи ытыктыы үөрэниэхтээхпит уонна онно оҕолорбутун үөрэтиэхтээхпит. Кинилэр тустарынан кэлэр кэнчээри ыччаттарбыт билэллэрин ситиһиэхтээхпит.

Биһиги эбээбит Ксения Ивановна сыдьааннара уонна төрөппүттэрбит ааттарыттан, Тэҥкэ дьонун туһунан үйэлээҕи үйэтитэн үлэлиир дьоннорго барҕа махталбытын биллэрэбит. Оҕолорбут, сиэннэрбит, хос сиэннэрбит, хос-хос сиэннэрбит ааҕаннар аймахтарын туһунан элбэҕи билиэхтэрэ диэн эрэнэбит.

                            Сиэнэ  Акимова Зоя Степановна.

Куокуну нэһилиэгэ.

                                  Муус устар 24 күнэ 2021 сыл.