СЕМЕНОВ Афанасий Гаврильевич

(1909-1946)

1909 с. төрөөбүтэ. Дьоно эрдэ өлөн, тулаайах хаалбытын уруута Кыһыыдай диэн оҕонньор иитэ ылбыт. Ыаллар кыра оҕолорун көрбүт-харайсыбыт, иһирдьэ-таһырдьа эмиэ үлэлэтэллэр эбит. Оҕонньор эбиитин сөп буолбакка тулаайах муҥнааҕы кырбыыра үһү. Ону көрө сатаан баран аттыгар олорор эмээхсин бэйэтигэр иитэ ылар, үлэҕэ үөрэтэр, киһи-хара гынар. Кэлин үлэһит буолан Хадаҥҥа, Тэҥкэҕэ эмиэ атыыһыттаабыт, Семенова (Попова) Фатинаны кэргэн ылан олоҕун оҥостубут.

1941 с. сэриигэ иккис ыҥырыыга барар. Маҥнай Туруктанан сатыы, хайыһарынан айанныыр. Уралга Молотов куоракка сэриилэһэргэ үөрэтэллэр. Урал хайалара тымныытынан, киһини курдаттыы үрэр тыалынан чараас таҥастаах саллааттары салыннартыыр. Аһылыктара мөлтөх, кэмчи, хаппыыста уутун мииннээн сиэтэллэр. Сорохторо тулуйбакка суорума суолламмыттар. Салгыы Керчь куоракка көһөрөллөр, 17-с хайыһар батальонугар киирэн Ильмень күөлгэ буолбут кыы рыктаах кыргыһыыга сүрэхтэнэр. Күөл нөҥүө өттүгэр немецтэр тоһуурга сыталлар, килэгир муус үрдүгэр үөһэттэн-аллараттан бомбалааһын, саһар сир суох, улуу Ильмень устата-туората көстүбэт. Күөлү туораан иһэр саллааттартан элбэх киһи көрдөрбүтүнэн муус аннынан устан хаалаллар – киһи эрэ дьулайар хартыыната. Ол үрдүнэн олук- олук саллааттары киллэрэ тураллар. Афанасий Гаврильевич сэриилэһэ сылдьан түөһүгэр таптаран ууга булумахтана сытарын биир нуучча саллаата быыһыыр уонна госпитальга утаарар. Уһуннук эмтии сатаабыттар да, өрүттүбэккэ саха саллаата сэрииттэн туораан 1944 с. дойдутугар эргиллэн кэлэр.

Дьоно ити кэмҥэ Улгумдаҕа олорбуттар, кэргэнэ лааппыга остуораһынан үлэлиирэ. Саллаат кыратык сынньана түһээт урукку идэтинэн атыыһыттаан барбыт. Сэриигэ ылбыт ыарахан бааһырыытыттан уонна тымныйыылаах буолан кини өр буолбакка 1946 с. олохтон туораабыта.

(Кыыһа Семенова Ирина Афанасьевна ахтыытыгар олоҕуран сурулунна).