Үлэ бэтэрээнэ

Вера Осиповна АЛЕКСЕЕВА:

Миигин төрөөбүм кэннэ дьонум атын ыалга ииттэрэ биэрбиттэр. Сэрии саҕаланарыгар 6 саастааҕым. Төрөппүт аҕам Алексеев Осип Дмитрьевич сэриигэ барарыгар миигин кэлэн көрсөн барбыта, Михайлов Конон Иннокентьевичтыын бииргэ ыҥырыллан барбыттара. Ханна, хаһан өлбүтэ биллибэт, биллэриитэ эрэ кэлбитэ. Ииппит ийэм Иванова Матрена Ивановна Жданов колхозка ыанньыксыттыыр этэ. Кини икки оҕолоох: уола Иванов Африкан, кыыһа Иванова Мария Алексеевна. Сэрии сылларын оҕолоро оҕо саас диэни билбэккэ улааппыппыт, иҥнэн-толлон турбакка, колхоз бары үлэтигэр кыттыһан, сылайары-элэйэри, аччыктыыры аахсыбакка үлэлиирбит. Миигин кытта Краскова Матрена Платоновна, Иванова Марина (аҕатын аатын умнан кэбиспиппин), Прокопьева Матрена Ильинична, Михайлова Фекла Ивановна, Егоров Егор Митрофанович, Тихонов Егор Иванович (Кыччыгый Дьөгүөр), Семен Афанасьевич, Родионова Надежда Иннокентьевна, Иванов Николай Егорович уо.д. а. буоламмыт үлэлээбиппит. Сайынын оттуурбут, бурдук баайарбыт, кыһынын субай сүөһүнү көрөрбүт, саас бурдук ыһарга сири хорутан бороонньолуурбут уонна оттук маһы эрбэтэрбит.

Сайын окко үлэлиирбитигэр Васильев Яков Дмитрьевич, Данилов Павел Ксенофонтович эмиэ биригэдьиирдииллиирэ. Ол саҕана бурдугу аһара үүннэрэр этилэр. Күһүн ону хомуйан түүтэхтээн баайар этибит. Дохуоппутугар бурдук биэрэллэрэ, онтубутун суорунаҕа тардан бурдуктаан лэппиэскэ оҥостон сиирбит. Сэрии сылларыгар аччык аас-туор олоҕу билбиппит. Үлэһиккэ 200 гр килиэп биэрэллэрэ. Элбэх киһи аччыктаан өлбүтэ. Хас да күн сылбаххай ууну иһэн хоммуппутун өйдүүбүн. Убайым Африкан булчут буолан, куобаҕы, эһэни, тииҥи, тайаҕы бултаан, эбиитин балыктаан олус хоргуйбатахпыт.

Аҕам Осип Дмитрьевичтан биэс кыыс хаалбыппыт: Маайа, Домна, мин, Валентина, Кристина. Кинилэртэн билигин мин эрэ баарбын. Эдьиийдэрим, балтыларым сиэннэрэ, хос сиэннэрэ элбэхтэр.

Ииппит ийэм бииргэ төрөөбүттэрэ Ньукулай, Владимир, балта Маарыйа этилэр. Владимир сэриигэ бастакы хомуурга ыҥырыллан барбыта. Барарыгар Сунтаарга киирсэн ийэн атаарбыта. Сэрии толоонугар өллө диэн биллэрии кэлбитигэр ийэм, эбэм Айыыкка эмээхсин олус аймаммыттара, ытаспыттара. Ньукулай олус уус этэ. Сардаҥа бөһүөлэгэр дьоҥҥо дьиэ бөҕөтүн туппута. Кэлин эмискэ ыалдьан өлбүтэ. Билигин киниттэн элбэх сиэн, хос сиэн бааллар. Маарыйа эмиэ оҕолордоох, сиэннэрэ, хос сиэннэрэ элбэхтэр. Эбэм Айыыкка эмээхсин 104 сааһыгар өлбүтэ, ийэм 100 сааһыгар тиийбитэ. Мин билигин 79 сааспар үктэнним. Икки кыыстаахпыттан улахан кыыһым эдэр сааһыгар ыалдьан олохтон туораабыта, кыра кыыһым Декабрина Емемьяновна медик үөрэхтээх, СР доруобуйа харыстабылын туйгуна. Сиэним Сережа 10-с кылааска үөрэнэр.