ИВАНОВ Михаил Гаврильевич

(1926-2009)

“Память”, 5 том, с. 101

Наҕараадалара: Аҕа дойду улуу сэриитин 2-с степеннээх ордена, “Японияны кыайыы иһин”, Жуков мэтээллэрэ (1944 с.), И.В. Сталинтан Японияны түргэн кэминэн кыайыы иһин Махтал сурук, кыайыы үбүлүөйдээх мэтээллэрэ, бэлиэлэр.

1926 с. Бордоҥ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Аҕата Гаврильев Гаврил Алексеевич төрүт Бордоҥ олохтооҕо, ийэтэ Иванова Анастасия Алексеевна Тойбохойтон төрүттээх. Нуучча Бэһин күөлэ диэн сиргэ олорбуттара. Аҕата кини балтараалааҕар ыалдьан өлбүтүн кэннэ ийэлэрэ биэс оҕотун соҕотоҕун иитэлээбитэ. Бииргэ төрөөбүттэртэн саамай улаханнара Өрүүсэ Бордоҥҥо олохсуйбута, Степан 1941 с. сэриигэ ыҥырыллан баран төннүбэтэҕэ, Муоча 10 сааһын ааһан баран ыалдьан өлбүтэ, Татьяна Илимнииргэ ыал буолан олорбута.

Ыал кырата Михаил 1944 с. бэс ыйын 22 күнүгэр Советскай армия кэккэтигэр ыҥырыллан барбыта. Сунтаартан борохуотунан Мальта тимир суол станциятыгар тиийбиттэригэр үлэҕэ-үөрэххэ үрүө-тараа туппуттар. Кинини тас Монголияҕа сулууспаҕа анаабыттар. Чойбалсан куоракка биир ый кэриҥэ харантыыҥҥа сытыаран баран, сулууспалыыр чаастарыгар ыыппыттар.

Михаил Гаврильевич сулууспатын уонна Японияны утары сэриигэ кыттыбытын туһунан бэйэтин ахтыытыгар бу курдук суруйбут: “1944-45 сс. 61-с танковай дивизияҕа стрелогунан сылдьыбытым, онтон 350-с авиа- истребительнай полкаҕа уларыйбытым. Манна эмиэ стрелогунан 1945-46 сс. диэри сылдьыбытым, онтон 1947 с. диэри 22-с авиа-истребительнай полкаҕа сулууспалаабытым, эмиэ стрелогунан. Мин 350-с истребительнай полкаҕа сулууспалыы сылдьан Япония сэриитигэр икки төгүл самолетунан киирсэ сылдьыбытым. Бу сырыыга туох даҕаны эмсэҕэлээһин ылбакка тахсыбыппыт, самолет наһаа элбэх этэ. Японияны утары сэрии 24 күн буолбута. Балаҕан ыйын 2 күнүгэр Япония биир тыла суох бэринэр туһунан аахха илии баттаабыта. Япония сэриитин өр-өтөр гыммакка кыайан-хотон үөрүү-көтүү буолбута. Ыам ыйын 9 күнүн Маньчжурияҕа кыайыы парадыгар кыттыыны ылан көрсүбүтүм. Японияны түргэн бириэмэҕэ кыайыы иһин Верховнай кылаабынай командующай таб. И.В. Сталинтан махтал суруктаах уонна “Японияны кыайыы иһин” мэтээллээх төрөөбүт дойдубар 1947 с. от ыйын 20 күнүгэр эргиллэн кэлбитим. Кэлээт төрөөбүт колхозпар үлэлээбитинэн барбытым. 1948 с. Иванова Мотрена Николаевналыын ыал буолан оҕо-уруу төрөтөн билигин 9 хос сиэннээхпин”.

Михаил Гаврильевич өр сылларга хара саһыл иитиитигэр пенсияҕа тахсыаҕар диэри үлэлээбитэ. Оҕолоро, сиэннэрэ бары үөрэхтэнэн, араас үлэһит буолан олороллор, хос сиэннэр элбии тураллар.